New Word Order

Boudewijn Chabot & Stella Braam – “Uitweg”

In “Uitweg” beschrijven psychiater Boudewijn Chabot en journaliste Stella Braam manieren om waardig en omringd door dierbaren afscheid van het leven te nemen.

In deze vijfde herziene editie van “Uitweg” is naast stoppen met eten en drinken of het innemen van een dodelijke combinatie van medicijnen ook een nieuwe methode voor zelfeuthanasie. Sinds de verschijning in februari 2010 heeft Uitweg voor een aardverschuiving gezorgd. Waar hulp bij zelfdoding voorheen onbespreekbaar was, is het volgens artsenorganisatie KNMG artsen nu toegestaan om (als euthanasie niet mogelijk is) de in dit boek behandelde methoden ter sprake te brengen bij patiënten met een doodswens.

Sinds de eerste druk van dit boek in 2010 is het een klassieker over een zelfgekozen, zorgvuldige zelfdoding. De ondertitel luidt “Een waardig levenseinde in eigen hand” en dat vat het boek goed samen. Naast euthanasie, waarbij de persoon die wil sterven afhankelijk is van een arts, en “harde” zelfdoding, bijvoorbeeld door ophanging, van een flat of voor de trein te springen, is er nog een manier die daar tussenin ligt: de zorgvuldige zelfdoding. Bij een zorgvuldige zelfdoding (een waardig levenseinde in eigen hand) kan de persoon sterven op een waardige manier en in bijzijn van zijn of haar geliefden. In dit boek worden drie methoden besproken: stoppen met eten en drinken (versterven), de medicijnmethode (een overdosering van medicijnen die normaal gesproken op recept voorgeschreven worden, maar inmiddels ook vrij gemakkelijk via internet te bestellen zijn) en de heliummethode. In hoeverre deze methodes het predicaat “waardig” verdienen moet iedereen uiteraard voor zichzelf uitmaken. Duidelijk is in ieder geval dat de persoon die voor een van deze methodes kiest, in ieder geval in alle rust afscheid kan nemen van de dierbaren en ook zelf zijn uitvaart mee kan helpen plannen of regelen. Voor de nabestaanden is dit ook makkelijker te verwerken dan een bloederige of verminkende zelfdoding. In deze nieuwe druk is uitgebreid plaats gemaakt voor nieuwe (maatschappelijke) ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld het initiatief Voltooid Leven, het beschikbaar zijn van een “pil van Drion” door de Coöperatie Laatste Wil en de rechtszaak tegen Albert Heringa die zijn stiefmoeder Moek hielp sterven door haar medicijnen te geven waardoor zij kon sterven op de manier zoals zij wilde. Heringa werd hier voor veroordeeld zonder oplegging van straf, maar deze zaak moet in opdracht van de Hoge Raad opnieuw behandeld worden door het Gerechtshof. Het boek biedt veel informatie, zowel praktisch als juridisch, maar is toch toegankelijk voor een breed publiek, vooral dankzij de intermezzo’s, waarin casussen besproken worden, waardoor er begrip kan ontstaan voor de redenen waarom mensen kiezen voor een zorgvuldige zelfdoding. Dit boek is al sinds 2010 een belangrijk boek in de literatuur over een zelfgekozen levenseinde en ondanks de enorme hoeveelheid informatie die er inmiddels op internet beschikbaar is, is dit boek nog steeds het standaardwerk over een zorgvuldig, zelfgekozen levenseinde. Een waardig levenseinde in eigen hand. Een boek dat in zeven jaar tijd allerminst aan belang heeft ingeboet. Met uitgebreid literatuuroverzicht voor wie zich verder wil verdiepen in de onderwerpen die in dit boek aan bod komen.

Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, mei 2017. 304 pag.

Recensie: Huso Akkerman